Mazowsze rusza z pilotażowym projektem „Dobry wzrok Mazowszan”. Celem przedsięwzięcia jest profilaktyka chorób wzroku i zapobieganie utracie samodzielności i niezależności spowodowanej chorobami oczu. W piątek na UKSW w Warszawie odbyła się konferencja „Profilaktyka i diagnostyka przesiewowa chorób cywilizacyjnych oczu mieszkańców Mazowsza”.
Co drugi Polak w wieku 16-54 lat nie widzi poprawnie, a co czwarty źle ocenia stan zdrowia swojego wzroku. Mimo rozwoju medycyny, wciąż jest wiele schorzeń prowadzących do utraty widzenia i dalej do niepełnosprawności. Niektóre z nich są nieuleczalne, ale są i takie, które możemy powstrzymać, o ile odpowiednio wcześnie trafimy do specjalisty i uzyskamy odpowiednią diagnozę. Niestety, z licznych badań wynika, że Polacy nie wiedzą, jak dbać o wzrok i co robić, aby go nie stracić.
– Choroby wzroku to dziś ogromny problem cywilizacyjny i społeczny, który dotyka coraz więcej osób. Praca przy komputerze, coraz więcej czasu spędzanego przed ekranami smartfonów, telewizorów nie sprzyja naszym oczom. Również coraz częstsze choroby metaboliczne – otyłość, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze, a także niewłaściwie odżywanie i brak ruchu sprawiają, że choroby oczu dotykają osoby w coraz młodszym wieku – mówi marszałek Adam Struzik.
Jak pokazują mapy potrzeb zdrowotnych na lata 2022-2026, w województwie mazowieckim w 2022 roku choroby oka dotknęły blisko 88 tys. pacjentów, z czego 78 tys. było hospitalizowanych. Najczęściej występowały u nas zaburzenia soczewki. Dolegliwości te objęły 38 tys. pacjentów. Znacznie mniej osób chorowało na zaburzenia spojówek – 8 tys. czy zaburzenia powiek, narządu łzawego i oczodołu – 7 tys. pacjentów. W ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w kategorii choroby oka i przydatków na Mazowszu udzielono 822 tys. świadczeń.
Za długie kolejki
W Polsce jednym z głównych czynników pogorszenia wzroku jest późne wykrycie rozwijających się chorób oczu. Przyczynia się do tego słaby dostęp do opieki lekarskiej oraz długi czas oczekiwania na wizytę w specjalistycznych poradniach okulistycznych. Według danych NFZ z 2019 roku* województwo mazowieckie znalazło się w niekorzystnej czołówce regionów, jeśli chodzi o czas oczekiwania do poradni okulistycznej. 45 dni w przypadkach pilnych i 133 dni w stabilnych – tyle średnio w 2019 r. musieli czekać na wizytę mieszkańcy Mazowsza.
Ruszają badania w terenie
Aby dotrzeć do mieszkańców, którzy mają utrudniony dostęp do opieki okulistycznej i nie mają szans na badanie wzroku, samorząd województwa mazowieckiego przeprowadzi wyjazdowe badania wzroku. Docelowo obejmą one całe Mazowsze. Nadzór nad badaniami będzie miał zespół lekarzy i pielęgniarek Oddziału Okulistycznego Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego.
Pilotażowy program diagnostyczny, który obejmie północne Mazowsze, rusza już 3 marca w Żyrardowie. Wszyscy chętni chcący przebadać swój wzrok powinni stawić się w żyrardowskiej delegaturze Urzędu Marszałkowskiego, przy ul. 1 Maja 17 (w godzinach 9:00-17:00). 10 marca badania będą przeprowadzane w Mazowieckim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Płocku, przy ul. Kolegialnej 17 (w godzinach 9:00-17:00), a 17 marca w Ciechanowskim Centrum Rehabilitacji SSW w Ciechanowie, przy ul. Okrzei 8 (w godzinach 9:00-17:00). Cykl badań zakończy się 24 marca w Bodzanowie (uwaga, zmianie ulega miejsce prowadzenia badań przesiewowych w Bodzanowie, na: Szkoła Podstawowa im. kpr. Feliksa Ignacego Grabowskiego w Bodzanowie, ul. Wyszogrodzka 1). Godziny 9:00-17:00..
– Oszacowanie zachorowalności mieszkańców Mazowsza na choroby cywilizacyjne oczu, we współpracy z samorządem województwa, było moją ideą od wielu lat. Stworzony we współpracy z Katedrą Okulistyki UKSW projekt jest innowacyjnym przedsięwzięciem ze względu na jego pionierski charakter w obrębie całego województwa oraz niebywale perspektywiczny, ze względu na brak w obecnym stanie wiedzy dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących chorób cywilizacyjnych oczu. Będzie polegał na diagnostyce mieszkańców w różnych miastach na Mazowszu przez wyspecjalizowaną kadrę medyczną oddelegowaną z Oddziału Okulistyki Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego. Baza danych zebranych podczas badań może stworzyć bogatą podstawę oszacowania zachorowalności mieszkańców Mazowsza na choroby cywilizacyjne oczu takie jak jaskra, choroby plamki żółtej związane z wiekem, czy retinopatia cukrzycowa – wyjaśnia pani prof. Agnieszka Kamińska, z Katedry Okulistyki UKSW Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie.
Ruszy także infolinia
W marcu ruszy także infolinia. Mieszkańcy Mazowsza dzwoniąc pod wskazany numer telefonu będą mogli zaczerpnąć informacji na temat badań. Za jej prowadzenie odpowiadać będzie partner projektu Retina AMD Polska. Retina jest stowarzyszeniem, którego misją jest ochrona Polaków przed utratą wzroku. Od 25 lat gromadzi i upowszechnia wiedzę na temat schorzeń siatkówki i plamki żółtej – przyczynach chorób, ich przebiegu oraz możliwości leczenia i rehabilitacji.
– Profilaktyka schorzeń cywilizacyjnych oczu, w tym prowadzenie badań przesiewowych to wielkie wyzwanie dla instytucji odpowiedzialnych za zdrowie naszego społeczeństwa. Dlatego cieszy fakt, że samorząd województwa mazowieckiego jako pierwszy w Polsce podjął się tego ambitnego zadania. Projekt „Dobry wzrok Mazowszan” zakłada m.in. przeprowadzenie badań przesiewowych, także z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, wdrożenie szybkiej ścieżki leczenia dla potrzebujących, a także działania edukacyjne na temat dbania o wzrok i rehabilitacji osób słabowidzących w celu zachowania sprawności. Jesteśmy dumni , że nasze stowarzyszenie zostało zaproszone do współpracy w projekcie samorządu Mazowsza jako partner społeczny – powiedziała Małgorzata Pacholec, prezes Retina AMD Polska.
Najczęstsze choroby wzroku – jaskra, AMD, retinopatia cukrzycowa
Jednymi z najczęstszych chorób oczu są: retinopatia cukrzycowa, jaskra oraz AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej.
Retinopatia jest powikłaniem cukrzycy, która jako poważna choroba układowa destrukcyjnie wpływa na naczynia krwionośne w całym organizmie, także na oczy. Według danych NFZ z 2019 roku w Polsce na cukrzycę chorowało ponad 2,9 mln osób, czyli ok 7,8 proc. populacji. Co roku diagnostyka cukrzycy wyłania ok. 350 tys. nowych zachorowań.
Jaskra jest ciężkim schorzeniem okulistycznym będącym jedną z głównych przyczyn ślepoty na świecie. Nie leczona zawsze prowadzi do nieodwracalnej utraty wzroku, a co gorsze jest to często choroba dziedziczna. Dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pokazują, że jaskra odpowiada za 15 proc. wszystkich zarejestrowanych przypadków ślepoty, a na świecie choruje na nią ok 70 mln ludzi. Brak jest dokładanych danych epidemiologicznych dotyczących jaskry w Polsce, jednak szacuje się, że w naszym kraju dotyka ona ok 800 tys. osób. Niestety około połowa z nich nie wie, że choruje, ponieważ ubytki w polu widzenia mogą być przez dłuższy czas niezauważalne. Około 70 proc. przypadków tej podstępnej choroby wykrywanych jest zbyt późno i nawet intensywne leczenie nie jest w stanie uratować wzroku.
AMD to zwyrodnienie plamki żółtej, czyli centralnego obszaru siatkówki oka. Jest postępującą chorobą oczu, która objawia się m.in. stopniowym pogorszeniem ostrości wzroku, pogorszeniem widzenia w nocy, falowaniem linii prostych i pojawieniem się plam w centralnym polu widzenia. Liczbę chorych szacuje się w Polsce na 1,2 mln osób, a w najbliższych 25 latach przewiduje się potrojenie liczby zachorowań. Jedną z przyczyn jest proces starzenia się populacji, bowiem chorobowość wzrasta z wiekiem.
Tylko w latach 2020-2023 samorząd województwa mazowieckiego przekazał ponad 33,5 mln zł oddziałom okulistycznym w mazowieckich szpitalach i placówkach zdrowotnych.
Tylko w latach 2020-2023 samorząd województwa mazowieckiego przekazał ponad 33,5 mln zł oddziałom okulistycznym w mazowieckich szpitalach i placówkach zdrowotnych.
*Źródło: