25 września 2023 r. w Centrum Nauki Kopernik miał miejsce VI Mazowiecki Przegląd Zdrowia Publicznego organizowany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Temat przewodni spotkania to „Otyłość wśród dzieci i młodzieży – wyzwanie dla zdrowia publicznego”.
Konferencja jest częścią kampanii edukacyjnej w zakresie profilaktyki nadwagi i otyłości oraz innych chorób cywilizacyjnych pn. „Talerz pełen zdrowia” realizowanej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Adresowana była przede wszystkim do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego z terenu województwa mazowieckiego, będących organami prowadzącymi szkół. Podczas spotkania zwrócono uwagę na problem otyłości wśród dzieci i młodzieży i zachęcano samorządy do podejmowania działań w zakresie: promowania i kształtowania właściwych zachowań zdrowotnych, w tym żywienia zgodnego z aktualnymi wytycznymi żywieniowymi oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej, służących zapobieganiu otyłości i chorobom przewlekłym z nią związanych.
Otyłość to najczęściej występująca przewlekła choroba metaboliczna powodująca m.in. nadciśnienie tętnicze i cukrzycę typu 2 oraz przyczyniająca się również do pogorszenia jakości i skrócenia oczekiwanego czasu życia. Uwarunkowana jest wieloma czynnikami np. genetycznymi, metabolicznymi, psychologicznymi czy środowiskowymi. Mimo rosnącego trendu na stosowanie diet i dbanie o sylwetkę, daje się zaobserwować niepokojący wzrost odsetka osób zmagających się z problemem nadmiernej masy ciała.
O wysoki poziom merytoryczny omawianych na konferencji zagadnień dbał Komitet Naukowy
w składzie:
- dr hab. Filip Raciborski - Warszawski Uniwersytet Medyczny – Przewodniczący;
- dr hab. n. med. Piotr Tyszko - konsultant wojewódzki w dziedzinie zdrowia publicznego;
- dr hab. med. Agnieszka Szypowska - konsultant wojewódzki w dziedzinie diabetologii;
- dr n.med. Lidia Popek - Konsultant Wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży;
- dr n. med. Bernard Waśko – Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Instytutu Badawczego;
- dr hab. Krystyna Gutkowska - Dyrektor Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie;
- dr hab. n. med. i n. o zdr. Dorota Szostak-Węgierek - Kierownik Zakładu Dietetyki Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego;
- dr hab. Iwona Traczyk - Kierownik Zakładu Żywienia Człowieka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego;
- dr hab. n. med. Michał Brzeziński - Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Otyłości Dziecięcej;
- dr n. med. Michał Lis - Ordynator Oddziału Wewnętrznego, Szpital Czerniakowski Sp.
z o.o. w Warszawie.
(Slajd z prezentacji „Koncepcja programów edukacji żywieniowej Ruch i żywienie mają znaczenie”,
dr hab. n. społ. Magdalena Woynarowska)
W trakcie spotkania temat otyłości i edukacji żywieniowej poruszano zarówno w formie ciekawych wykładów z praktycznymi przykładami jak i paneli eksperckich, których moderatorem byłdr hab. n. med. i n. o zdr. Filip Raciborski z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jednym z ważniejszych punktów konferencji było przedstawienie wyników badania epidemiologicznego dotyczącego żywienia dzieci i młodzieży:
- Badanie ilościowe w grupie rodziców i nauczycieli – analiza danych zebranych na podstawie kwestionariuszy wypełnionych przez prawie 700 rodziców i nauczycieli dała następujące wyniki:
- Codzienne spożywanie śniadania zadeklarowało 70% badanych
- Co trzeci rodzic i nauczyciel je słodycze kilka razy w tygodniu i częściej.
- Około 60% badanych je 3 – 4 posiłki dziennie.
- Zdecydowana większość badanych spędza przed TV więcej niż 2 h dziennie, wśród
co trzeciego badanego było to 8 godzin lub więcej. - Połowa badanych określa swoją aktywność fizyczną w czasie pracy jako małą, tyle samo osób zadeklarowało umiarkowaną aktywność fizyczną w czasie wolnym.
- Badanie jakościowe w grupie dzieci i młodzieży oraz ich rodziców opiekunów - dane zebrane na podstawie 30 pogłębionych wywiadów z uczniami i ich rodzicami bądź opiekunami. Do wywiadu jako rodzic/opiekun zgłosiły się wyłącznie kobiety. Zebrany materiał pozwolił
na wypracowanie poniższych rekomendacji: - Zdrowe żywienie dzieci w wieku szkolnym wymaga od rodziców/opiekunów , nie tylko świadomości, ale również konsekwencji w działaniu i pracy z dzieckiem.
- W żywieniu dzieci należy kierować się zasadą zdrowego rozsądku, trzymania się planu
i nie popadania w skrajności. - Wspólne posiłki, gotowanie czy zakup to najlepsza forma kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych.
- Rodzina i szkoła to dwa fundamentalne środowiska w zakresie kształtowania postaw prozdrowotnych dzieci. Dlatego bardzo ważna jest integracja tych dwóch obszarów życia w zakresie edukacji żywieniowej.
- Opracowano na podstawie wyników ww. badań programy:
- edukacji żywieniowej uczniów klas VII-VIII szkół podstawowych;
- edukacji żywieniowej uczniów szkół ponadpodstawowych;
- warsztatów adresowanych do rodziców/opiekunów prawnych uczniów klas VII-VIII szkół podstawowych i uczniów szkół ponadpodstawowych;
- warsztatów adresowanych do pracowników szkół, w tym: kadry pedagogicznej, osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w szkołach, pielęgniarek/higienistek szkolnych odpowiedzialnych za profilaktyczną opiekę zdrowotną w szkołach.
Podczas wydarzenia Elżbieta Lanc, Członek Zarządu Województwa Mazowieckiego wręczyła dyplomy i podziękowania dla dyrektorów szkół uczestniczących w badaniu epidemiologicznym dotyczącym żywienia dzieci i młodzieży.
Bardzo dziękujemy wszystkim prelegentom i uczestnikom za udział!
Źródło ilustracji: Archiwum UMWM