Sytuacji, w których odczuwamy stres nie jesteśmy w stanie uniknąć. Codziennie mamy do czynienia z różnego rodzaju stresorami, które w zależności od nasilenia, wywołują w nas większy czy mniejszy stres. To jak sobie z nimi radzimy, zależy od nas. Każdy z nas w różnych sytuacjach może reagować inaczej. Mają na to wpływ przede wszystkim: nasze doświadczenia, osobowość, typ temperamentu oraz styl radzenia sobie ze stresem.
Rozróżniamy trzy podstawowe style radzenia sobie ze stresem: skoncentrowany na zadaniu, skoncentrowany na emocjach, skoncentrowany na unikaniu.
Styl skoncentrowany na zadaniu charakteryzuje osoby, które w stresujących sytuacjach skupiają się na działaniu. Mają one tendencję do podejmowania wysiłków, których celem jest rozwiązanie problemu. Może się to odbywać poprzez próbę zmiany sytuacji lub jej przekształcenie czyli szukanie możliwych rozwiązań. Osoby takie potrafią oceniać swoją sytuację bez większego zaangażowania emocjonalnego, skupiają się przede wszystkim na faktach. Posiadanie tego stylu jest bardzo korzystne. Pozwala na szybkie i skuteczne podjęcie działania oraz poradzenie sobie z przyczynami stresu. Trudniej jest jednak w sytuacjach, na które osoby z tym stylem nie mają wpływu, np. oczekiwanie na wyniki badań. W takich okolicznościach osoby, które są przyzwyczajone do podejmowania działania mogą czuć się sfrustrowane bezsilnością, brakiem kontroli.
Styl skoncentrowany na emocjach charakteryzuje osoby, które mają tendencję do skupiania się na swoich przeżyciach, poszukują sposobu na obniżenie przykrego napięcia. Nie myślą co zrobić, żeby swój problem rozwiązać. Styl ten przybiera formę ciągłego zamartwiania się, przeżywania problemu na nowo, obwiniania się za porażki. Osoby posiadające ten styl radzenia sobie ze stresem często cechuje myślenie życzeniowe oraz fantazjowanie, które mają na celu głównie samopocieszenie. Takie osoby często poszukują wsparcia u bliskich, odczuwają potrzebę „wygadania się”. W przypadku niespodziewanego przydziału dodatkowych zadań, obowiązków tacy ludzie skupiają się na poczuciu niesprawiedliwości czy złości na osobę, która dokonała podziału pracy. Odreagowanie stresu w tym wypadku następuje poprzez koncentrowanie się na tym jak można się na tej osobie odegrać. Styl ten sprawdza się głównie w sytuacjach, kiedy rozwiązanie problemu nie jest możliwe lub odroczone w czasie.
Źródło: www.pixabay.com
Styl skoncentrowany na unikaniu cechuje osoby, które w sytuacjach napięcia starają się przede wszystkim nie myśleć o stresorach. Usiłują zachowywać się tak jakby problemu nie było. Starają się także nie doświadczać emocji, które są związane z pojawianiem się stresorów. Styl ten może przybierać dwie formy:
- Angażowanie się w czynności zastępcze – oglądanie telewizji, spanie, objadanie się, zakupy, myślenie o przyjemnych sprawach oraz wiele innych czynności mających na celu unikanie problemu.
- Poszukiwanie kontaktów towarzyskich – spotykanie się ze znajomymi, rozmowa z przyjacielem, poszukiwanie wsparcia społecznego.
Źródło: www.pixabay.com
Styl zorientowany na unikaniu jest najmniej korzystny spośród wszystkich trzech. Nie pomaga ani w rozwiązaniu problemu, ani w poradzeniu sobie z pojawiającymi się wskutek stresorów emocjami. Pozwala jedynie odwrócić uwagę od problemu, który mimo wszystko dalej istnieje.
Świadomość tego ,jaki posiadamy styl radzenia sobie ze stresem, pozwala nam lepiej zrozumieć swoje zachowanie w momencie pojawienia się w naszym życiu różnych stresorów. Kiedy uda nam się zrozumieć owo zachowanie będzie nam łatwiej ocenić jego konsekwencje. Styl ,który prezentujemy określa preferencje co do wyboru strategii, ale możemy mieć wpływ na to jakie działania będziemy podejmować. Jeśli zatem odkryjemy, że nasz styl radzenia sobie ze stresem jest skoncentrowany na unikaniu, będziemy mieli świadomość, że nasze zachowanie nie przybliża nas do rozwiązania problemu. Kiedy zaczniemy nad tym pracować, możliwe, że w przyszłości szybciej będziemy potrafili przywołać się do porządku i podejmiemy działania bardziej korzystne, zmierzające do wyjścia z problematycznej sytuacji.